Использование современных образовательных...

[admin]

Использование современных образовательных технологий на уроках родного языка и литературы

[Хаертдинова Г.Ф.]

Инновационные подходы к преподаванию татарского языка связаны, прежде всего, с изменением роли учителя. В современных условиях очень важно, чтобы учитель не давал ученикам готовых знаний, а указывал путь к приобретению знаний, учил добывать их.
Преподавание татарского языка требует от учителя инновационных подходов, как к содержательной части урока, так и к выбору образовательных технологий, эффективных методов преподавания.
Использование ИКТ в процессе обучения способствует повышению интереса к татарскому языку, созданию необходимого эмоционального настроя на уроке, вовлечению учащихся в активную творческую деятельность, формированию интеллектуально развитой личности, умения самостоятельно решать поставленные проблемы.
С помощью компьютера на уроках татарского языка и литературы увеличивается объем тренировочных упражнений, дифференцируются по степени трудности. Кроме того, использование ИКТ создает положительный эмоциональный фон занятий и создает ситуацию успеха для каждого ученика. Таким образом, компьютер способствует формированию у учащихся рефлексии своей деятельности, поскольку наглядно представляет обучающемуся результат его действий.
Во время проведения уроков татарского языка к числу эффективных технологий можно отнести технологии работы в группах. Технология обучения в группах позволяет создавать на уроке определенные речевые ситуации, что способствует формированию коммуникативной компетенции школьников.
На уроках татарского языка используется проектные уроки, уроки-дебаты, дискуссии, деловые игры и т.д. Метод проектов позволяет развить навыки аналитического мышления в процессе анализа информации, отбора необходимых материалов, ассоциативное мышление в процессе установления связи нового учебного материала с ранее изученным, умение выстраивать логику доказательств.
Часто использую в своей деятельности программу Power Point и Movie Maker, которые позволяют подготовить презентацию по жизни и творчеству любого поэта и писателя, а также для внеклассных мероприятий. В таких презентациях можно подобрать материал на доступном уровне любому ученику. Составляю презентации и для предъявления правил на уроке по изучению нового материала, а также для его закрепления.
Для обработки иллюстраций, необходимых для презентации, использую программу Picture Manager. С его помощью можно изменить рисунок: вырезать, улучшить контраст, цвет, повернуть и т.д. В презентацию можно поставить звук, музыку, фильм. В эту деятельность вовлекаются учащиеся, которые с желанием создают свои презентации по определенным темам.
Использование интерактивной доски позволяет сделать уроки образными, легко запоминающими. С помощью интерактивной доски изменяем информацию или передвигаем объекты, создавая новые связи, удаляем и вставляем надписи, добавляем комментарии к текстам, иллюстрациям, выделяем ключевые области.
Также применение ресурсов сети Интернет позволяют глубже изучить творчество писателей, совершить экскурсии по литературным музеям, участвовать в различных заочных конкурсах и олимпиадах, что повышает интерес учащихся к изучаемому материалу, расширяет их кругозор.
В последнее время произведения татарских писателей и поэтов представлены в сети Интернет: в электронных библиотеках, на сайтах журналов. Например, применяем в работе сайт подросткового журнала «Ялкын» http://yalkyn.ru/ c рубриками «Я и мир», «Классный час», «Литературный час». После прочтения учащиеся пишут комментарии, делятся своими мыслями. На сайте «Татарская электронная библиотека» http://www.kitap.net.ru/ произведения классифицированы по рубрикам. Мы часто обращаемся к рубрике «Детям», где представлены интересные стихи, загадки, пословицы татарских авторов. Много полезного и интересного для внеклассных мероприятий находим на сайте «Мой дом» http://rinfom.ru. Например, в «Комнате отдыха» выложены информации с видео о татарских обрядах.
В своей работе руководствуюсь принципа единства национального, интернационального и общемирового. Поэтому в ходе своей деятельности в обязательном порядке включаю национально-региональный компонент.
Использование национально-регионального компонента на уроках позволяет помочь учащимся осознать богатство культурного наследия, которое принадлежит им наравне с другими людьми, развивать чувство принадлежности к мировой культуре, межкультурного сотрудничества. Стараюсь отбирать местный материал, отражающий наиболее актуальные факты современной действительности родного края. Использование национально- регионального компонента формирует устойчивый интерес к литературе, культуре, истории родного края.
По темам регионального компонента учащиеся занимаются исследовательской работой. Выполнили такие работы, как «Диалект татар Нуримановского района», «По следам неопубликованных стихов поэта-земляка Зиннура Насибуллина», «Галим Садыков – соратник Мусы Джалиля», «Солдатские письма», «Прозвища деревень Байгильдино и Малотенькашево». Выступают на конференциях научного общества учащихся, проводимых в республике и лицее.
Таким образом, успешное обучение возможно только в том случае, если учителю удается пробудить интерес к изучаемому предмету и систематически поддерживать его.

Список литературы:
1.И.В.Никишина. Инновационные педагогические технологии и организация учебно-воспитательного и методического процессов в школе.
Издательство «Учитель», Волгоград, 2008.
2.В.Н..Рыжова. Дифференциация обучения как важный фактор развития познавательных интересов школьника. Журнал «Завуч» №8,2003.

[зияшева]

Добрый день участники форума. Мы, учителя башкирского языка и литературы МБОУ СОШ имени А.Атнабаева села Старый Курдым, приветствуем Вас, желаем творческих успехов в работе форума.

[Лиана Искандаровна]

Здравствуйте!Новые информационные технологии открывают большие возможности расширения образовательных рамок по каждому предмету, и башкирский язык не является исключением. Проектная методика, которая зарекомендовала себя как активная форма обучения, помогает привлечь внимание к проблемам башкирского языка, культуре, традициям народа. Участие в сетевых проектах помогает также окунуться целиком в башкирский язык, использовать аутентичную информацию учителями и школьниками.
Метод проектов использую при изучении многих тем курса башкирского языка. Особенно интересны проекты, которые организованы совместно с другими школами.
Для проведения практических и исследовательских работ, лекционных занятий по башкирскому языку считаю нужным применение электронных пособий для учащихся различных возрастных категорий и интеллектуальных уровней.
В изучении башкирского и других родных языков еще недостаточно используется мультимедийный потенциал новых информационных и телекоммуникационных технологий, хотя существует ряд исследований, показывающих высокую эффективность использования дидактических возможностей компьютерных технологий при изучении иностранного языка. Для разработки обучающих электронных средств на башкирском языке необходимо учитывать как современные достижения в области разработки электронных обучающих электронных средств, так и неудачный опыт по созданию электронных учебников. Электронное учебное (обучающее) издание должно соответствовать всем требованиям, предъявляемым к традиционным изданиям, и должно быть усилено дидактическими возможностями компьютерных технологий.

[Габитова З.М.]

Уважаемые учителя родных языков! Приглашаем Вас принять активное участие в Межрегиональном Интернет-педсовете.
В рамках Интернет-педсовета кафедра башкирского и других родных языков и литератур приглашает Вас обсудить тему: «Использование современных образовательных технологий на уроках родного языка и литературы". Мы уверены, что наше общение будет содержательным и плодотворным.

[Флюра хай]

Хәҙерге заманда беҙ тормошобоҙҙо компьютер технологияһынан башҡа күҙ алдына ла килтерә алмайбыҙ. Был – көн талабы. Компьютер уҡыусыларҙа, беренсенән, телгә ҡарата ҡыҙыҡһыныу уята. Компьютерҙар һәм программалар анимация, тауыш, фотоһүрәт ярҙамында уҡытыу ситуацияларын төҙөүгә киң мөмкинлектәр бирә. Компьютерҙы түбәнге осраҡтарҙа ҡулланыу маҡсатҡа ярашлы, тип һанайым:
- һүҙлек эше үткәргәндә;
- яңы теманы аңлатҡанда;
- яңы теманы үткәндән һуң ғәҙәти күнекмәләрҙе ҡабатлағанда;
- ял минуттары ойошторғанда.
Беренсенән, компьютер ярҙамында башҡорт теле дәрестәрендә:
- лексиканы өйрәнергә;
- дөрөҫ әйтелеш өҫтөндә эшләргә;
- орфографик күнегеүҙәр;
- грамматиканы үҙләштерергә;
- һәйләмдәр һәм текстар төҙөргә мөмкин.
Мәҫәлән, телмәр үҫтереү дәресе. Дәрестең темаһы – Ҡыш. Дәрескә презентация әҙерләнә:
- уйын аша тема асыҡлана;
- артабан һүрәттәр ярҙамында һүҙлек эше үткәрелә;
- темаға ярашлы текст өҫтөндә эш алып барыла;
- ял минуты ойошторола;
- нығытыу өсөн күнегеү бирелә;
- темаға ярашлы шиғыр бирелә;
- дәрестең аҙағында ҡыш темаһына видеоролик күрһәтелә.
Икенсенән, компьютер технологияһы уҡыусының үҙ аллы эшләү һәләтен үҫтерә. Улар, Интернет селтәренә инеп, мәғлүмәттәр менән таныша, рефераттар әҙерләй, видеоролик, презентация төҙөй.
Компьтер ҡулланып өйрәнгән бала:
- компьютер менән эшләргә ылыға, дәрес материалын үҙләштерегә әүҙемлеге арта;
- баланың техник күнекмәләре үҫә;
- уҡыусыны артабан да үҙ аллы белем алыуға этәрә.
Өсөнсөнән, компьютер технологияһын ҡулланыу уҡыу сифатын үҫтерә.
Уҡытыусыға ла дәрес үткәргән ваҡытта компьютерҙың ярҙамы бик ҙур:
- материалды матур итеп биҙәргә;
- ваҡытты дөрөҫ бүлергә;
- уҡытыуҙы тәьҫирле, эстетик, ғилми яҡтан күтәрергә.
Дәрестән тыш, беҙ уҡыусылар менән бергә түңәрәк ултырыштарында презентациялар, видеороликтар төҙөү өҫтөндә эшләйбеҙ, төрлө конкурстарҙа ҡатнашабыҙ.
Йомғаҡлап әйткәндә, компьтер технологияһын ҡулланыу:
1. Телгә ҡарата ҡыҙыҡһыныу уята;
2. Уҡыусының үҙ аллы эшләү һәләтен үҫтерә;
3.Уҡытыу сифатын күтәрә.

[Альмира Ильдусовна]

Добрый вечер всем участникам форума! Мы, учителя башкирского языка и литературы города Салават, с большим интересом читаем статьи на этом форуме. Всем больших успехов!

[GElvira]

Башҡорт теле һәм әҙәбиәте дәрестәрен һөҙөмтәле уҡытыу нигеҙендә туған телгә ҡыҙыҡһыныу уятыу ята. Тик теләп башҡарылған, ҡыҙыҡлы эштәр генә балаларҙың дәрестә әүҙем эшмәкәрлегенә килтерә, аңдарын үҫтерә. Шуның өсөн уҡытыусыларға яңы алымдарҙы ҡулланыу мотлаҡ. Бында күргәҙмәлектең, техник сараларҙың әһәмиәте ҙур, улар белем алыуға ынтылышты, ҡыҙыҡһыныу тойғоһон арттыра. Электрон дәреслектәр, презентациялар ҡулланып үткәрелгән дәрестәр уҡыусыларҙың белемен байыта, дәресте йәнлерәк итеп үткәрергә ярҙам итә, электрон дәреслектәр уҡыусыларҙың логик фекерләүен үҫтереү өсөн байтаҡ эш төрҙәрен файҙаланыуға булышлыҡ итә.

[морозова]

Приветствую участников форума! Желаю всем плодотворной работы, пополнить свой багаж знаний по педагогике!

[Лариза Жорабековна]

Башҡорт теле һәм әҙәбиәте дәрестәрендә яңы технологиялар ҡулланыу

Проектлау технологияһы
Проектлау технологияһы – педагогик процесты планлаштырыуҙа ҡулланыла торған үҙенсәлекле методик система ул. Проект һүҙе белем биреү процесын алдан күҙаллау тигәнде аңлата. Ысынлап та, дәрестә өйрәнеләһе материалдың йөкмәткеһен, уҡытыусының һәм уҡыусының дәрестәге эшмәкәрлеген, эш алымдарын, көтөлгән һөҙөмтәләрҙе алдан билдәләп ҡуйыу проектлау технологияһының төп асылын тәшкил итә. Ул эште алдан планлаштырыуҙы, эҙмә-эҙлекле этаптар буйынса ойоштороуҙы һәм ҡатмарлана барған практик эштәрҙе башҡарып, балаларҙың үҙ аллы эшләү күнекмәләрен үҫтереүҙе һәм төрлө күҙәтеү алымдарын ҡулланыуҙы күҙ уңында тота.
Проектлау технологияһын ҡулланыр алдынан уның төрҙәрен асыҡлайыҡ.
1. Уйын проекты. Уның нигеҙендә ролләп уйнау ята. Уҡыусылар ниндәй ҙә булһа бер ситуация уйлап сығара (проекттың проблемаһы, маҡсаты билдәләнә, төркөмдәрҙә эш ойошторола). Шунан сәхнәләштерелгән уйын буйынса һығымта яһала, дискуссия алып барыла.
2. Эҙләнеү проекты. Был проект – фәнни-тикшеренеү эшенең бер төрө ул. Һүңғы ваҡытта уҡыусыларҙың фәнни-тикшеренеү эштәренә иғтибар ныҡ артты. Был эштәрҙе нисек ойоштороу (шул иҫәптән проект эше) тураһында махсус методик ҡулланмала уҡырға була.
3. Ижади проект. Ул презентация, видеофильм, экспедиция, һүрәт, ниндәй ҙә булһа байрам сценарийы һ.б. формаларҙа булырға мөмкин. Был проект та эҙләнеү, ижади эш, һөҙөмтәне яҡлау этаптарынан тора. Мәҫәлән, “Ҡыҙыҡлы грамматика” китапсығын әҙерләү.
4. Информацион проект. Исеменән күренеүенсә, ул мәғлүмәт менән бәйле: уҡыусылар үҙҙәре мәғлүмәт таба, эштең һөҙөмтәһе газета, доклад, презентация рәүешендә бүтәндәргә баҫма формала таратыла йәки интернет селтәренә урынлаштырыла.
5. Логик-мәғәнәүи модель (ЛММ) – шулай уҡ проект технологияһының бер төрө. Унда мәғлүмәт схема рәүешендә тәҡдим ителә. Уртаға тема яҙыла, тикшереләһе мәсьәләләр координаттарҙа төйөндәр менән билдәләнә. ЛММ - кодлаштырылған конспект ул.
Проект өҫтөндә эште уңышлы үтәү өсөн шарттар: уҡыусыны эш талаптары менән таныштырып, ҡыйынлыҡтарҙы еңеп сығырға, күренештәрҙең төбөнә үтеп инергә өйрәтеү мөһим. Дәрестәрҙе төрлө типта, төрлө алымдар ҡулланып ойошторорға, күберәк актив методтарға һалырға (өлөшләтә эҙләнеү, проблемалы эҙләнеү методтары) кәрәк.
Проект өҫтөндә эш этаптары.
1. Проект темаһын тәҡдим итеү. Мәсьәлә ҡуйыу.
2. Эштең дөйөм йүнәлешен һайлау. Балаларҙы төркөмдәргә бүлеү. Эш планын төҙөү. Мәғлүмәт йыйыу алымдарын һайлау һәм эҙләнеүҙе башлау. Беренсе һөҙөмтәләрҙе тикшереү.
3. Проектты презентациялау (тапшырыу) һәм яҡлау.
4. Йомғаҡлау. Һығымта яһау.

Проектлау технологияһының әһәмиәте:
1) ул грамматик (йәки әҙәби) материалдың бөтә үҙенсәлектәрен бергә йыя, бер урынға туплай;
2) өйрәнеү ваҡытын экономияларға ярҙам итә; практик эштәргә күберәк ваҡыт ҡала;
3) тәҡдим ителгән проект уҡыусыға тикшеренеү, үҙ аллы белем алыуҙа таяныс ролен үтәй;
4) проектты файҙаланып, уҡыусылар дәрестә үҙидаралыҡ алымдарын өйрәнә.
Проектлау технологияһын төрлө маҡсаттарҙа, төрлө дәрестәрҙә ҡулланырға мөмкин. Әммә был тик ошо технология менән генә уҡытыу тигәнде аңлатмай, уны уҡытыусы үҙенә кәрәкле тип һанаған саҡтарҙа ғына ҡулланырға тейеш. Проектлау технологияһы уҡыусының ихтыяр көсөн, ижади мөмкинлектәрен үҫтереүгә булышлыҡ итә, уҡыусылар фәнни-тикшеренеү эшенә йәлеп ителә.
Проект технологияһы түбәндәге бурыстарҙы үтәй:
1. Эш барышы уҡыусының кәйефенә тәьҫир итә һәм теманы өйрәнеүгә теләк уята.
2. Уҡыусыны билдәле бер тема өҫтөндә ижади эшләргә өйрәтә.
3. Проект эшен ойоштороу барышында уҡыусылар үҙ-ара аралаша, бер-береһенә йоғонто яһай, уҡытыусы контролер ролен түгел, ә консультант ролен үтәй.
4. Бөтә уҡыу процесы уҡыусыға йүнәлтелә, уның ҡыҙыҡһыныуы, тормош тәжрибәһе һәм шәхси һәләттәре иҫәпкә алына.
5. Уҡыусыла конкрет проект буйынса конкрет эшкә индивидуаль һәм коллектив яуаплылыҡ уята.
6. Бергәләп эшләү уҡыусыға башлаған эште аҙағына тиклем еткерергә, эш һөҙөмтәһен документаль күрһәтергә өйрәтә:
- проблемалы өлкә эҙләп табыла;
- проект темаһы асыҡлана (ни өсөн был теманы һайланыҡ, төрлө варианттар араһында ни өсөн ошо вариант һайланғанын аңлатырға);
- эшләнәсәк проекттың формаһы, йөкмәткеһе ниндәй була ала;
- был тема буйынса ниндәй мәғлүмәттәр бар (кәрәкле әҙәбиәт уҡыу, күргәҙмә эштәрҙе ҡарау, төрлө сығанаҡтар менән танышыу һ.б.);
- эште башҡарыу этаптары асыҡлана.
Проект эше уҡыусының интеллектуаль үҫешен тәьмин итә, уның фекерләү һәләтен үҫтерә, үҙ эшенә баһа бирергә өйрәтә. Ә баланың үҙ аллы фекерләү һәләтенә, аҡыл үҫешенә ирешеү – һәр уҡытыусының төп маҡсаты.


Ҡулланылған әҙәбиәт.

1. Баһауетдинова М. И., Йәғәфәрова Г. Н. Уҡыусыларҙың фәнни-тикшереү эшен ойоштороу: Методик ҡулланма. – Өфө: БМҮИ нәшриәте. 2007.
2. Толомбаев Х. А., Алсынбаева Р. Р. Башҡорт телен уҡытыуҙа актив формалар һәм алымдар: Уҡытыусылар өсөн ҡулланма. – Өфө: БМҮИ нәшриәте, 2006.
3. Баһауетдинова М. И., Йәғәфәрова Г. Н. Башҡорт телен һәм әҙәбиәтен заманса уҡытыу / уҡытыусылар өсөн ҡулланма. – Өфө: Китап, 2009. – 176 бит.