Организация процесса обучения родному языку...

[ilzida36]

Язык – душа народа, это не просто крылатое выражение. С помощью языка любой народ из поколения в поколение передает свое мировоззрение, свое восприятие окружающей действительности, ценностные ориентиры. С помощью языка мы не только общаемся, передаем свои мысли, но и выражаем образовательный, духовный и культурный уровень. И если сегодня говорят о необходимости гуманизации образования, то речь идет прежде всего о языковой культуре в самом широком смысле этого слова.Языковая культура базируется на знании и сыновьям отношении к языку своей матери. В условиях Башкортостана необходимо знать два государственных языка; русский и башкирский. Без знания языка коренного населения Урала, исторического прошлого этого края, без уважительного отношения к духовным ценностям, созданным в течение тысячелетий, невозможно формировать личность гражданина многонационального государства. В концепции национального образования РБ так и сказано: “Социальная зрелость и национальное самочувствие общества во многом определяется уровнем развития национальных образовательных систем, воспитанием подрастающего поколения в духе самобытных культур, хорошим знанием родного и иностранного языков ..”

[Сайда]

Сәйәхова Сәйҙә Ғәбдинур ҡыҙы,Бөрйән районы Байназар урта дөйөм белем биреү мәктәбенең Мәһәҙей филиалы: Хөрмәтле коллегаларым!!! Уҡытыусылар көнө менән Һеҙҙе ҡотлайым!!!Олуғ та,мәртәбәле лә Интернет-педсовет та тамамланыу алдында.Бик тә файҙалы,ижади яҡтан үҫеүгә ныҡ булышлыҡ итеүсе был сараны ойоштороусыларға рәхмәттәр яуһын!!! Артабанғы эштәребеҙҙә яңынан-яңы үрҙәр,асыштар юлдаш булһын!!! Туған тел һәм әҙәбиәт дәрестәрен уҡытыуҙа,камиллаштырыуҙа,йәш быуынды тәрбиәләү өлкәһендә ныҡышмалылыҡ теләйем!!!

[Расима Баязитова]

Фразеологик берәмектәр буйынса уҡыусылар менән һүҙлектәр тотабыҙ. Әҙәбиәттә һәр уҡылған әҫәрҙәге фразеологик берәмекте теркәй барабыҙ, ниндәй яҙыусының ҡайһы әҫәренән икәнен яҙабыҙ һәм эргәһенә үҙ аңлатмабыҙҙы бирәбеҙ. Уҡыусылар һүҙлекте бик теләп тоталар.

[Расима Баязитова]

" Әлеге дәреслектәрҙә бындай йөкмәткеле текстар юҡ. Ләкин үҙ алымдарың менән эшләүгә киң мөмкинселек бирелгән осорҙа тексты үҙебеҙ һайлай алабыҙ. Мәҫәлән, 5-се класта уҡыусыға ғаиләһен, ниндәй урамда, ауылда, районда йәшәүен, уларҙың барлыҡҡа килеү тарихын , күренекле шәхестәрҙең тормошон тасуирлаған тексты алырға була. Ә грамматика буйынса белемде ошо текстар аша биреү уңышлы булыр ине."
Сагитованың яҙғандары менән тулыһынса ҡушылам, бик дөрөҫ фекер! Ысынлап та, башҡорт теле дәреслегенә ингән күп текстар хәҙерге заман уҡыусыһын ҡыҙыҡһындырмай. Ҡайһы бер текстарҙы аңлатыуы ла бик ауыр. Дәреслек авторҙарына уйланаһы урын бар.

[khadisai@mail.ru]

Башҡорт теле дәрестәрендә информацион технологияларҙы ҡулланыу балаларҙа дәрескә ҡыҙыҡһыныу уята, уҡыу, фекерләү һәләтен үҫтерә,һүҙ байлығын арттырыуға булышлыҡ итә.

[ilzida36]

Кызганыска каршы, башка терки телдэре менэн сагыштырганда, башкорт тел гилеме функциональ стилдэрэе, бигерэк тэ рэсми-эш стилен, ейрэнеу буйынса арттарак кала. Элегэ тиклем рэсми-эш кагыззары стиленең тэгэйенланеше, йэмгиэт тормошондагы роле, уның узенсэлектэре ныклы игтибарга алынманы. Был проблема куптэн хал итеузе талап итэ. Бегенге кендэ башкорт теле Башкортостан Республикада урыс теле менэн бер татар даулэт теле статусы ала, уның ижтимаги функциялары торган һайын ныгырак киңәйә барган осорза, ижтимаги тормоштоң бөтэ яктарын хокуки көйлэузэ кулланылган рэсми-эш кагыззары стиленең барлыкка килеуен, формалашыу юлын, усеш тарихьш, хэзерге хэл-торошон тикшереу, башкорт эзэби телен формалаштырыузагы һэм устереузэге ролен ейрэнеу, шулай ук хокуки менэсэбэттэрэе көйлэузэ тоткан урынын билдәләу бик актуаль проблема һанала.

[khadisai@mail.ru]

Ишемғолова Хәҙисә. Информацион технологиялар менән мауығып , төп эшебеҙ уҡыу, яҙыу, телмәр үҫтереүҙе күҙ уңынан ысҡындырырға ярамай. Компьютер менән эш балаларҙың нисәнсе синыфта уҡыуына ҡарап, 10 минуттан 20 минутҡа тиклем бирелә. Унан һуң ял итеү кәрәк.

[ilzida36]

Һаумыһығыҙ ҡәҙерле коллегалар, уҡыусылар, ата- әсәләр, студенттар!
Республикабыҙҙа туған телде өйрәнеүгә иғтибар артты. Был бик ҡыуаныслы күренеш. Туған тел менән бер рәттән башҡорт телен дәүләт теле булараҡ өйрәнеү ҙә иғтибар үҙәгендә. Телде өйрәнеү, белеү- бөгөнгө көн талабы.
Башҡорт телен уҡытыу буйынса китаптар, белешмәләр, һүҙлектәр күбәйә башланы. Электрон дәреслектәр ҙә уҡытыусыларҙың эшен еңеләйтте. Шулай ҙа ҡайһы ваҡыт кәрәкле мәғлүмәттәр табыуы ҡыйынлыҡ тыуҙыра.Бер урында йырҙар, яҙыусылар тураһында белешмәләр, һүрәттәр һәм башҡа төрлө мәғлүмәттәр булһа, коллегаларымдың эше күпкә еңеләйер ине.

[ilzida36]

Уҡытыу процессында әҙәбиәт уҡытыусыһынан йәш быуында яңыса фекерләү, үҙ- ара мөнәсәбәттә, хеҙмәттә юғары мәҙәниәтле булыу,намыҫлылыҡ, тоғролоҡ, дуҫлыҡ, шәфҡәтлелек кеүек әхләк сифаттары тәрбиәләүгә иғтибар биреү талап ителә.
Уҡыусыларға белем, тәрбиә биреүҙә әҙәби әҫәрҙең роле ҙур. Хәҙерге техника прогрессы алға киткән осорҙа уҡыусыларҙың танып белеү, үҙ аллы белем алыу, әҙәби китап уҡыуға ынтылыу һәләтлектәрен үҫтереү бурысын ҡуя.Ошо бурыстарҙы тормошҡа ашырыу өсөн әҙәбиәт дәрестәрен синыфтан тыш башҡарыла торған күп төрлө саралар менән тығыҙ бәйләү, ижади эҙләнеү эштәре ойоштороу, төрлөләндереү, ҡала,ауыл, республика яңылыҡтары, халҡының тормошо менән бәйләү мөһим тип иҫәпләйем. Әҙәбиәт дәрестәрен мәктәптә өйрәнелгән башҡа предметтар менән бәйләү уҡыусыларҙы ҡыҙыҡтыра. Шулау уҡ өйрәнелгән әҫәрҙе башҡа туғандаш халыҡтар әҙәбиәте менән бәйләп, сағыштырып уҡытыу әһәмиәтле.
Ошо бурыстарҙы күҙ уңында тотоп, төрлө отошло алымдар, методтар ҡулланыу уҡытыусының үҙенән тора. Һәр уҡытыусы үҙ эшенә яуаплы, ижади ҡараһа, балаларҙа әҙәби әҫәрҙәрҙе уҡыуға ҡыҙыҡһыныу уятып була.Бер нисә алымға ғына туҡталып китәһем килә. Ул иң тәбиғи алымдарҙың береһе- ижади эш алымы. Ижади эш алымы уҡыусының ҡыҙыҡһыныуын, активлығын арттырыу,фекерләүен байытыу, әхләк тәрбиәһе биреү яғынан отошло. Дәрестән тыш бик күп саралар үткәрергә була.

[khadisai@mail.ru]

Ишемғолова Хәҙисә. Уҡыусыларҙа предмет менән ҡыҙыҡһыныу, уны белеүгә һәм уҡыуға теләк уятыу - иң әһәмиәтле бурыстарҙың береһе. Мауыҡтырыу элементтарын ҡулланыу һәйбәт һөҙөмтә бирә. Дәрестәрҙә мауыҡтырғыс күнегеүҙәр ҡулланыу материалды ҡыҙыҡлы итеп биреү менән бергә, әүҙем фекерләүҙе лә тәрбиәләй. Мауыҡтырғыс материалдар төрлө булғанлыҡтан, уларҙы ҡулланғанда балаларҙың белем кимәлен, йәш айырымлыҡтарын һәм ҡыҙыҡһыныуҙарын да иҫәпкә алырға кәрәк. Уларҙы дәресте аңлатҡанда ла , үҙләштергәнде нығытҡанда ла, үтелгәндәрҙе ҡабатлағанда ла ҡулланырға була. Ярышыу, белемең нигеҙендә ниндәйҙер яңы нимә белеү уҡыусыларҙа ҡәнәғәтләнеү тойғоһо тыуҙыра. Шуға төрлө башватҡыс , шарада, анаграмма, кроссворд,чайнворд,ребус, серле яҙыуҙар,грамматик, фонетик, лексик уйындар ҡулланырға мөмкин. Бына шул саҡта информацион технологиялар ҡулланыу бигерәк тә отошло.